Vandaag in Het Nieuwsblad – dinsdag 24 oktober 2023
“De instroom aan nieuwe magistraten is te klein. We kunnen de grote uitstroom door pensioneringen niet opvangen”, zegt de Hoge Raad voor Justitie. Net nu de regering heeft toegezegd om het geplaagde Brusselse parket fors meer magistraten te geven.
Negen vacatures voor het Brusselse parket heeft de Hoge Raad voor Justitie dit jaar al behandeld. Zeven keer werd een geschikte kandidaat voorgedragen; in twee gevallen werd er gewoon niemand gevonden.
Procureur Tim De Wolf hing de voorbije jaren geregeld aan de alarmbel omdat zijn magistraten de vele dossiers amper nog de baas konden. Van het kader van 119 magistraten zijn er maar 95 posten ingevuld.
En er heerst frustratie omdat ze dossiers noodgedwongen moeten seponeren. Het aantal seponeringen is op vijf jaar tijd met 157 procent gestegen.
Voor kleine criminaliteit is er op het parket gewoon geen tijd meer. Het was een boodschap van wanhoop, van een procureur die zelf al jaren ad interim is. Door een taaldispuut binnen de regering geraakt hij niet benoemd.
En toen moest het noodlot nog toeslaan. Een terrorist die twee Zweedse voetbalsupporters doodschoot, terwijl de vraag om hem uit te leveren aan Tunesië stof lag te vergaren in een kast op het Brusselse parket. De Wolf wilde de onderbemanning niet als excuus gebruiken, maar “het had wel een rol gespeeld”. Er was door het gebrek aan magistraten gewoon geen tijd geweest om een geplande controle van de lopende dossiers uit te voeren.
Het kernkabinet hoorde de alarmkreet deze keer wel en besliste dat de 119 plaatsen bij het Brusselse parket allemaal opgevuld zullen worden. De voorbije jaren was daar gewoon geen geld voor. Meer zelfs: er zullen nog eens vijf magistraten extra worden toegevoegd om al het werk de baas te kunnen.
Vraag is nu waar die magistraten vandaan moeten komen, want bij de Hoge Raad voor Justitie moeten ze al jaren krabben om genoeg magistraten te vinden. Vorig jaar telden ze er 265 vacante plaatsen voor magistraten. Aan Nederlandstalige kant werd er voor een plaats bij het parket zeven keer geen geschikte magistraat gevonden. Voor een plaats als rechter was er zelfs dertig keer geen enkele kandidaat.
Volgens de Hoge Raad dreigt het probleem de komende jaren almaar groter te worden. Er komt een grote pensioneringsgolf aan.
“De instroom van nieuwe magistraten is niet groot genoeg om de uitstroom op te vangen”, zegt Lucia Dreser van de Hoge Raad. “We moeten echt moeite doen om het aantal kandidaten op peil te houden. We proberen studenten warm te maken. We geven meer informatie over onze examens. We organiseren ook gewoon meer examens en in nieuwe materies, zoals fiscaal recht. Een ding willen we zeker niet doen: de lat laten zakken.”
Ook binnen justitie zelf leeft de vraag hoe de regering haar belofte zal waarmaken. “Er valt niet zomaar een blik magistraten open te trekken”, zeggen verschillende bronnen. Kandidaat-magistraten moeten in veel gevallen eerst twee jaar stage lopen voor ze inzetbaar zijn. Het hele traject van ‘magistraat in opleiding’ tot magistraat duurt al snel enkele jaren. (sdb)
