Over den Grooten Oorlog –
‘Na mij zal niemand het nog vertellen’

Geplaatst op door

Deze dag, 11 november.
Ik heb de vertellingen vaak gehoord.
Uit de mond van wie het zelf had meegemaakt.
Aan het front.
Aan de IJzer

Mijn grootvader.
Zelfde voornaam, zelfde familienaam.

En met foto’s, want hij had daar al een Kodak.

De Tafel van Vertelling

Het was een traditie, die vertellingen.
Wapenstilstand, feestdagen of zo maar.

Families zaten rond de grote tafel
en spraken en luisterden om beurt.

Alle wijsheid kwam van die tafelgesprekken.
Daar leerden de jongsten piepen wat de ouden zongen.

Geen gazetten,
geen radio
en tv bestond nog niet.

Wat de ouderen vertelden,
dat was het licht voor de jongeren.

Het is nu anders,
het is weg

Blijkbaar was dat verkeerd
want ondertussen is alles anders.

Nu worden ouderen niet meer gehoord
en zeggen ze na een tijdje ook niets meer.

Het cement,
het bindmiddel tussen de generaties verdwijnt.

Weg de gesprekken in de Vlaamse woonkamer,
met om beurten één spreker en vele luisteraars,
weg de mondelinge overdracht van spelregels,
zeden en gewoonten.

De digitale wereld,
met die onzichtbare krachten en machten,
heeft overgenomen .

Jongeren en ouderen,
het worden vreemden voor mekaar.
De lockdown doet de rest.

De tafelgesprekken na het eten, ik mis ze.
Ik mis ze eindeloos veel.

Oorlog? Welke oorlog?

Zou er vandaag
ergens aan een familietafel
nog over de Eerste Wereldoorlog zijn gesproken?

Over den Duits,
den Engelsman,
de Fransmans,
den IJzer,
het slijk,
het gifgas,
de armistice?

De vertellers zijn al lang dood.
En hun kleinkinderen
en achterkleinkinderen
en achter-achterkleinkinderen
weten niet meer welke oorlog.

Straathonden en gifgas

Ik heb het nog gehoord, toen.
Herhaaldelijk en toch blijvend boeiend verteld,
met haat doorweven tegenover den Duits.

Zoals over de twee bastaardhonden
die mijn grootvader aan het front had
en hoe die levens hebben gered.

Max en Pacha uit 1917,
ik herinner me de namen.

Ze konden als eersten de aanvallen met gifgas ruiken.
Een verwittigd soldaat was er toen tien waard.

Max is in de chaos na de overwinning verloren gelopen.

Pacha overleefde, enkele jaren.

De Andere Oorlog

Er is na de Eerste Wereldoorlog
nog een Tweede Wereldoorlog geweest
en vele Derde Wereldoorlogen,
met of zonder vuurwapens.

Het zal nooit eindigen.

Rechtstreekse gesprekken en dialogen zijn er niet meer.
Die worden nu gevoerd met iPhones en smartphones,
vaak zelfs met onbekenden.

Het staat op perkament

Ja, ik heb herinneringen bewaard.
Het diploma 1918 aan de muur,
met taalfouten en schrijffouten.

Een geattesteerd document over een heldendaad,
annex medaille.
De mooiste medaille uit de doos.
“… nadat zijn eigen mitrailleur blokkeerde
heeft hij een machinegeweer veroverd op den vijand
waarmee hij de eigen bedreigde linies kon verdedigen…”

Nee, ik vergeet dat niet.
Maar na mij zal niemand het nog vertellen.

Woensdag 11 november 2020

Coro12