Het grote gelijk van Walter De Smedt

Geplaatst op door

Een jaar geleden, zomer 2021.
Voor 23 euro kom je op 352 pagina’s goed papier bij uitgeverij www.kritak.be verrassend veel te weten over wraakroepende wantoestanden bij justitie, bijeengebracht in het non-fictie boek “Het land van de onbestrafte misdaden – Waarom faalt justitie”, geschreven door Walter De Smedt uit Boechout.
Niet toevallig Boechout.

De auteur is al enkele jaren rustend magistraat.
Met een dienststaat die niemand hem ooit heeft voorgedaan.
Parketmagistraat,
openbaar aanklager,
onderzoeksrechter,
rechter,
lid van het geruchtmakende Comité P dat de politiediensten controleert
en lid van het Comité I dat inzicht wilde hebben in de inlichtingendiensten.

Zwijgen mag niet meer

Magistraten hebben zelden kritiek in het openbaar.

Niet tijdens en niet na hun loopbaan.
Walter De Smedt (1948) doet het wel en zet het op papier.

Velen zullen dat ongepast, gevaarlijk en zelfs wraakzuchtig noemen.
Een snuifje revanche is er zeker bij, het stoort niet.

Hij heeft vaak, om niet te zeggen overal gebotst, precies omwille van zijn rechtlijnigheid.

Ik ken hem al jaren, deze graatmagere en immer strijdvaardige man,
ook als columnist in Knack,
met zijn soms cynische humor
maar tegelijk als iemand die zich kwetsbaar opstelt
en het zichzelf nooit gemakkelijk heeft gemaakt, zoals anderen.
Het neigt naar de omschrijving: een goed hart en een slecht karakter.

Zijn gedachtengoed leunt aan bij wat vroeger de liberalen al leidraad gebruikten.
Het is door die politieke partij dat hij voor de comités werd aangeduid.

Het strafrecht als commercie

Ik heb dat boek gekocht en uitgelezen, ja.

En ben een pak wijzer geworden,
hoewel ik niet met iedere gedachte instem en niet alles begrijp,
misschien omdat ik bijlange niet alles weet.

In dit boek worden namen, feiten, data en ongewone dingen genoemd.
Het proeft bijwijlen als een intellectuele terugbetaling,
maar het kon niet anders, hem kennende.

Het meest worden Koen Geens (“de zakenadvocaat van het grootkapitaal, de commercialisering van het strafrecht”),
Yves Liègeois (de afkoopwet, de Antwerpse diamantaffaire)
en Freddy Troch (de Bende) genoemd met een resem “dysfuncties” er bovenop.

Hij prijst de goden dat het Grondwettelijk Hof bestaat en de ene wet na de andere van Koen Geens vernietigt.

Niet kunnen? Nee, niet willen!

Dysfuncties, het begint op pagina 1 en op pagina 350 is de opsomming bijna compleet.

Hij gaat niets uit de weg.
De moord op Julien Lahaut,
de plannen tot staatsgreep,
de oorlog tussen de politiediensten,
de zaak François,
niet te vergeten het onthutsende blijkbaar moedwillig almaar falende onderzoek naar de Bende van Nijvel,
uiteraard het dossier Dutroux,
de diamantaffaire,
de afkoopwet en nog heel veel meer.

Zoiets lees je niet in één keer.
Negen delen,
99 hoofdstukken,
één analyse,
één trefwoordenlijst,
annex een pakkend voorwoord.

Af en toe leest een item minder lekker en de chronologie had anders gekund,
maar de inhoud blijft sterk.

Een levenswerk, zeg dat wel.
Een stuk opluchting na tientallen jaren van frustratie.

Het zal stil blijven

Uiteraard zal er kritiek zijn.

De genoemde, zelfs geviseerde personages hebben wellicht een andere uitleg,
maar twijfelachtig of ze de polemiek openlijk zullen aangaan,
want Walter De Smedt is bijzonder goed gedocumenteerd.

Tijdens zijn loopbaan, die in 1974 begon,
was hij soms een link naar de media.
Hij heeft dat nooit verborgen en nooit ontkend.
“Als tegengewicht voor wat er aan het gebeuren is.”

De lakse aanpak van corrupte bij parlementsleden, rechters en procureurs, zo heet het.
“Wanneer de democratie en de fundamentele vrijheden in gevaar zijn,
wijkt de terughoudendheid van de magistraat voor het recht op verontwaardiging.”

Hierbij dan verwijzend naar de afbrokkeling van het gezag,
de machtsgreep van het parket als handlanger van de minister ten nadele van de uitdovende rechterlijke macht.

Bijna overbodig te zeggen dat De Smedt voorstander is van het Hof van Assisen
en de volksjury als laatste waarborg van inspraak door de bevolking.

Alles nog niet gezegd

Het boek kan gelezen worden als de biografie van de ietwat opstandige zoon van de hoofdgriffier van Dendermonde.

Een zoon die ondertussen zelf al viermaal een warme grootvader is.

De auteur demonstreert een onblusbaar kritische geest die zeker een tweede boek moet aankunnen.
Want alles is helaas nog niet gezegd en bijlange niet opgelost.

Vandaar zijn citaat:
“Wat mij nog het meest bekommerde was niet de prijs die ik moest betalen voor mijn koppigheid.
Neen, wat ik niet van mij kon afzetten was het gevoel dat dergelijke onwettelijke en onbehoorlijke methodes
vroeg of laat tot een catastrofe zouden leiden.”

Gust Verwerft
Bt/vrijdag/3 juli 2020